de dynamiek van groeibedrijven: meer dan startups met een gevulde portefeuille

‘Groeibedrijf’ – een term die je vaak hoort. Maar wat betekent het? Het gaat verder dan alleen een goed gefinancierde startup. Groeibedrijven, die zijn er in alle soorten en maten. ze tonen ons de vele gezichten van groei: van kwantitatief sterk tot kwalitatief verfijnd, van gezond bloeiend tot niet zo gezond, en alles daartussen. En ja, groei kan zowel slim als duurzaam zijn – het is niet of/of, maar en/en. Organisch groeien of opschalen via fusies? Groeibedrijven zeggen ja tegen beide. 

Eenvoudig gezegd, een groeibedrijf is elk bedrijf dat een bovengemiddelde groei in omzet, personeel, klantenbestand, of marktbereik toont. Deze groei overstijgt de traditionele ontwikkeling die men zou verwachten in een gevestigde industrie of sector. Interessant is dat groeibedrijven niet beperkt zijn tot de startup-fase; ze kunnen zich in verschillende stadia van de bedrijfscyclus bevinden, van nieuwe ondernemingen tot gevestigde organisaties die een innovatieve doorbraak ervaren. Hoewel veel groeibedrijven startups zijn, is het cruciaal om te begrijpen dat niet alle startups groeibedrijven zijn. Een startup is in de beginfase van zijn operatie en richt zich vaak op het ontwikkelen van een uniek product of dienst. Een groeibedrijf daarentegen, ongeacht zijn leeftijd, wordt gekenmerkt door de snelle groei die het doormaakt.

Veel business schools en academische instellingen volgen de definitie van de OESO voor groeibedrijven. Volgens de OESO worden Scalers gedefinieerd als bedrijven met een gemiddelde jaarlijkse groei van meer dan 10% per jaar, over een periode van drie jaar, met tien of meer werknemers aan het begin van de observatieperiode. High-Growth Firms (HGFs) worden gedefinieerd als bedrijven met een gemiddelde jaarlijkse groei van meer dan 20% per jaar, over deze periode, met ook ten minste tien werknemers aan het begin.

Slechts 1 op 10 Europese ondernemingen groeit gemiddeld over een periode van 3 jaar met meer dan 10% per jaar

onderzoek van het European Scaleup Institute

Het European Scaleup Institute, een samenwerkingsplatform van toonaangevende academici en praktijkmensen, waaronder Vlerick Business School en het Erasmus Centre for Entrepreneurship,  biedt een frisse en diepgaande kijk op de materie. Het Institute, terug te vinden op https://scaleupinstitute.eu/, heeft als doel Europa te transformeren in een prominent scaleup-ecosysteem. Met hun allereerste ‘European Scaleup Monitor’ brengen ze een rijke verzameling inzichten in het landschap van snelgroeiende bedrijven in Europa.

Zij maken in ieder geval duidelijk, ook in cijfers, dat er groeiers en groeiers zijn. Hun groeicategorieën:

• scalers (>10%),
• high-growth firms (>20%) (HGF),
• consistente HGF (consistent >20% groei)
• en hypergrowers (>40% groei).

Daarnaast maken zij nog onderscheid in functie van de leeftijd van de groeibedrijven. Zo komen we uit bij termen als

• gazelles (<10 jaar + consistente HGF),
• en de scale-ups (<10 jaar + hypergrower).

Hun mature tegenhangers zijn:

• mature HGF
• en de superstars, mature hypergrowers. 

In België hebben snelle groeiers een opmerkelijke impact gehad op de economie, met name in de periode 2015-2018, toen het aantal snelgroeiende bedrijven een piek bereikte met een maximumaantal van 920, dixit Vlerick. Zij hanteren, niet geheel verrassend dezelfde definities als het European Scaleup Institute en het OESO. 

• Deze groeibedrijven zijn voornamelijk geconcentreerd in kennisintensieve dienstensectoren, zoals IT en communicatie. 
• Regionaal gezien zijn de provincies Antwerpen, Limburg, Oost-Vlaanderen en de Brusselse Regio oververtegenwoordigd met snelgroeiende bedrijven, terwijl West-Vlaanderen, Luik en Henegouwen een duidelijke ondervertegenwoordiging laten zien. 
• Opvallend is dat 90% van deze snelgroeiende ondernemingen een positieve EBITDA rapporteert aan het einde van hun groeiperiode, wat duidt op gezonde en winstgevende bedrijfsvoering. 
• Gemiddeld groeit een snelgroeiend bedrijf van 41 medewerkers aan het begin van de groeiperiode naar 96 aan het eind, wat betekent dat ze gemiddeld 55 banen per bedrijf creëren. 

Deze cijfers onderstrepen het belang van deze bedrijven als motoren van werkgelegenheid en economische groei in België. Voor meer informatie, zie de studie din in 2020 gepubliceerd werd door Vlerick Business School op hun website: Vlerick Insights.

De manier waarop de Vlaamse overheid groeibedrijven definieert, kan verschillen van internationale definities. Het kan interessant zijn om deze regionale benadering te verkennen en te begrijpen hoe lokale overheden groei in het bedrijfsleven identificeren en ondersteunen. 

Een voorbeeldje: Particulieren kunnen een belastingvermindering (tax shelter) in de personenbelasting van 25% krijgen als ze rechtstreeks of via een crowdfundingplatform nieuwe aandelen verwerven in een scale-up of groeibedrijf. De definitie die Vlaanderen hanteert is vervolgens: en scale-up of groeibedrijf is een kleine vennootschap van minstens 4 en maximaal 10 jaar oud, met minstens 10 voltijdse werknemers, die gedurende de twee voorgaande boekjaren een groei realiseerde van minimaal 10% per jaar in werkgelegenheid en/of omzet. 

Het zit in de richting van de OESO, maar toch niet helemaal.  (https://www.vlaanderen.be/tax-shelter-voor-scale-ups-groeibedrijven)

Erkenning van de prestaties van groeibedrijven is essentieel voor het stimuleren van een cultuur van innovatie en ondernemerschap. Jaarlijks worden er talloze awards uitgereikt door gerenommeerde consultancy firma’s zoals PwC, EY en Deloitte. Deze prijzen, variërend van ‘Gazellen’ tot ‘Onderneming van het Jaar’, zijn niet alleen een blijk van erkenning maar dienen ook als een stimulans voor bedrijven om zich te blijven ontwikkelen en te streven naar uitmuntendheid. De criteria die deze organisaties hanteren, belichten vaak aspecten zoals snelle omzetgroei, innovatieve bedrijfsmodellen en de impact op de markt en samenleving.

Buiten de consultancy wereld, zijn er uitgevers zoals het Financieele Dagblad (FD) in Nederland en de Financial Times (FT) in de VS die toonaangevende lijsten samenstellen van snelgroeiende bedrijven. Deze lijsten, vaak gebaseerd op uitgebreide marktanalyses en groeicijfers, brengen niet alleen de top performers onder de aandacht, maar bieden ook waardevolle inzichten in de trends en sectoren waar groei het meest voorkomt. Ze geven een bredere context aan wat groei betekent op zowel lokaal als internationaal niveau en hoe deze bedrijven bijdragen aan de globale economie.

Deze definities en de erkenning die met deze awards gepaard gaat, spelen een belangrijke rol in hoe groeibedrijven worden waargenomen en gevierd in de zakenwereld. En elk van hen durven eigen accenten te leggen. Zo kijk het FD naar een minimale omzet van €250.000  in het eerste jaar en het laatste evaluatiejaar moet winstgevend afgesloten zijn. 

Variaties zijn er vooral terug te vinden in grootte van de ondernemingen (klein, middelgroot, groot) en in sectoren (bvb Deloitte Technology Fast 50, obv omzetgroei in de laatste 4 jaar) en verschillende subcategorieën, waar we de categorie ‘meest duurzame groei’ zijn intrede doen. 

Onnodig om uit te leggen dat consultancy bedrijven en publishers vaak samenwerkingen aangaan om elkaar te versterken. Zo wordt het een aangename win-win-win marketing met de deelnemers. En vierde winnaar die vaak ook mee in de organisatie en jury zetelt zijn de kapitaalverstrekkers. Niet zo gek allemaal, ons kent ons. 

De economische realiteit slingert ons jaarlijks van hier naar daar waardoor de sectoren die het meest groeien wel eens doorelkaar geschud kunnen worden. Het is alvast zo dat we niet enkel spreken over de technologische sector. Overal kunnen er groeiers zijn, zelfs in krimpende markten. Het European Scalup Instituut onderschrijft dit middels hun onderzoek: Hoewel dienstverlenende industrieën het landschap domineren als we kijken naar de relatieve aantallen snelgroeiende ondernemingen (als aandeel van het totale aantal bedrijven per industrie), hebben de sectoren productie, groothandel en detailhandel, en bouw in absolute zin meer snelgroeiende ondernemingen.

Waar we ook kijken, vaak staan er duidelijke en vooral financiële KPI’s voorop. Wat logisch is. Maar je kan ook werken aan je bedrijf en ze in waarde laten groeien, zonder dat de financiële cijfers dat vandaag laten zien. 

Enkele voorbeelden: 

• een geslaagde transitie van senior experts en management
• strategische leveranciers, klanten
• aantal klanten
• of gebruikers/user base 

De kwalitatieve parameters lopen voorop en dienen de kwantitatieve, maar zijn uiteraard subjectiever en ook van strategische aard waardoor deze door de bedrijven vanzelfsprekend niet zomaar op tafel willen gegooid worden. Maar daarom niet minder belangrijk. Als we intern over groei praten, hopen we alvast dat de 2 aspecten, kwalitatief en kwantitatief, beide aan bod komen. 

Eén ding is duidelijk: groeibedrijven zijn de levensader van economische vernieuwing en vooruitgang. Hun unieke capaciteit om te innoveren, te disrupten en schaal te vergroten, overstijgt de traditionele zakelijke ontwikkeling en injecteert vitaliteit in een steeds veranderend economisch landschap.

De diversiteit binnen het domein van groeibedrijven, van startups tot gevestigde organisaties, is een getuigenis van het dynamische karakter van de moderne markt. Deze bedrijven zijn niet alleen katalysatoren voor verandering, maar ook bouwstenen voor duurzame economische groei, die de grenzen van technologie, dienstverlening en maatschappelijke impact blijven verleggen.

Het is van essentieel belang dat we verder kijken dan enkel de kwantitatieve data en succesverhalen; we moeten de ondersteunende ecosystemen erkennen en waarderen die deze groei mogelijk maken. Overheden, onderwijsinstellingen, consultancybureaus, publishers – ze spelen allemaal een cruciale rol in het voeden en versterken van deze groeimachines. De uitgereikte awards en erkenningen vormen niet zomaar een applaus voor behaalde successen; ze zijn een erkenning voor de innovatieve geest die in deze bedrijven leeft. Gelukkig hebben we niet enkel oog voor de groeiers, met hun specifieke uitdagingen, maar soms is het goed ze specifiek in de kijker te zetten. 

Toch ligt de ware essentie niet enkel in de gerealiseerde groei, maar in de opgebouwde waarde – een concept dat verder reikt dan kwantitatieve metriek. Waarde is subjectief en veranderlijk, afhankelijk van de perspectieven van potentiële kopers of belanghebbenden, ongeacht of er overdrachtsplannen zijn. Het is daarom dat bedrijven intern trachten een waarde aan hun aandeelhouders of raad van bestuur te communiceren. Maar laten we ons ertoe verplichten om verder te kijken en alle facetten van groei in ogenschouw te nemen; niet alleen wat achter ons ligt, maar ook de potentiële waarde die voor ons ligt. Het is door deze holistische benadering dat we werkelijk de volledige impact van groeibedrijven kunnen meten en waarderen.